ZAGADNIENIA:
Organ słuchu u człowieka składa się z trzech podstawowych części: ucha odbierającego bodźce akustyczne i przetwarzającego je na impulsy nerwowe, nerwu słuchowego, przenoszącego impulsy oraz ośrodka mózgowego słuchu, kojarzącego impulsy nerwowe we wrażenia dźwiękowe.
Ucho ludzkie składa się z trzech głównych części: ucha zewnętrznego(1), środkowego(2) oraz wewnętrznego(3)
![Kliknij aby obejrzeć prezentację o budowie ucha [10MB]](psycho/grafika/kobi.jpg)
Budowa ucha (ściągnij [10MB])
W celu zobaczenia bardziej szczegółowych przekrojów funkcjonalnych ucha kliknij tutaj
Ucho zewnętrzne
W strukturze ucha zewnętrznego wyróżnia się małżowinę uszną i przewód słuchowy zewnętrzny
Podstawowe funkcje spełniane przez ucho zewnętrzne:
- ochrona błony bębenkowej przed uszkodzeniami mechanicznymi
- zapewnienie odpowiedniej (stałej) temperatury i wilgotności powietrza
- zbieranie fal akustycznych, kierowanych następnie są do przewodu słuchowego
- polepszenie lokalizacji źródeł dźwięku (w niewielkim tylko stopniu) - dzięki wpływowi cienia akustycznego małżowiny dźwięki dobiegające z przodu są lepiej słyszalne niż dochodzące z boku czy z tyłu głowy
W przewodzie słuchowym występuje fala stojąca, która powstaje w wyniku odbicia się fali dźwiękowej prostopadle od powierzchni błony bębenkowej. Drgania słupa powietrza zawartego w przewodzie słuchowym powodują wystąpienie rezonansu dla częstotliwości ok. 3000 Hz i w konsekwencji wzmocnienie dźwięku dla tej częstotliwości o ok. 10 dB.
Ucho środkowe
Ucho środkowe stanowi zespół kosteczek (młoteczek, kowadełko, strzemiączko) znajdujący się w jamie bębenkowej
(chcesz wiedzieć więcej? kliknij na rysunek)
Objętość ucha środkowego szacuje się na ok. 2 cm3. Jama bębenkowa stanowi wąską przestrzeń wysłaną błoną śluzową i wypełnioną powietrzem. W jamie bębenkowej występują dwa mięśnie, których rola jest szczególnie istotna z punktu widzenia ochrony przed hałasem. Są to: mięsień bębenkowy (napinacz błony bębenkowej, która oddziela ucho zewnętrzne i środkowe) oraz mięsień strzemiączkowy. Mięsień bębenkowy reguluje napięcie błony. Jest to szczególnie istotne w przypadku wystąpienia dźwięku o dużym natężeniu, który mógłby spowodować uszkodzenie narządu słuchu. Skuteczność tego zjawiska dotyczy jednak niskich częstotliwości. Zadaniem mięśnia strzemiączkowego jest z kolei regulacja ruchu i amplitudy wychylenia układu kosteczek.
Częścią ucha środkowego jest także trąbka Eustachiusza - przewód łączący ucho środkowe z jamą gardłową (dł. ok. 3-4 cm), który pozwala na wyrównanie ciśnienia panującego w uchu środkowym do poziomu ciśnienia otoczenia w określonych sytuacjach (tj. przełykanie śliny, ziewanie, itd). Zapobiega to ewentualnemu stałemu wychyleniu błony bębenkowej.
Ucho wewnętrzne
Ucho wewnętrzne składa się z szeregu połączonych ze sobą przestrzeni, w których wyróżnia się błędnik błoniasty i błędnik kostny. Błędnik kostny zawiera przedsionek, ślimak i trzy kanały półkoliste. Jest on wypełniony płynem, zwanym przychłonką (perylimfa). Błędnik błoniasty wypełniony jest śródchłonką (endolimfą).
Ze względu na funkcje błędnik dzieli się na część statyczną , do której należą przedsionek i kanały półkoliste (sygnalizacja zmian położenia głowy i utrzymywanie równowagi), oraz część słuchową, czyli ślimak (bodźce mechaniczne są zamieniane na impulsy nerwowe, wywołujące w mózgu wrażenia dźwiękowe).
Przewód ślimakowy jest wypełniony endolimfą. Od schodów przedsionka jest oddzielony błoną Reissnera, zaś od schodów bębenka błoną podstawną. Na błonie podstawnej, od strony światła przewodu, umiejscowiony jest narząd spiralny, zwany narządem Cortiego, w którym znajduje się nabłonek zmysłowy narządu słuchu i w nim zaczynają się włókna części ślimakowej nerwu przedsionkowo-ślimakowego.
W powiększeniu organ Cortiego wygląda następująco:
