pomiar czasu pogłosu

Obecnie stosuje się wiele metod wyznaczania czasu pogłosu. Ogólnie można podzielić je na:

• bezpośrednie - czas pogłosu wyznaczany jest bezpośrednio z krzywej zaniku dźwięku,
• pośrednie - czas pogłosu jest obliczany na podstawie istniejących zależności między czasem pogłosu a wielkościami, które możemy zmierzyć.

Najczęściej stosowanymi metodami są metody bezpośrednie, które różnią się między sobą tylko rodzajem dźwięku użytego do pomiaru. Dźwiękami używanymi do pomiarów, które dają wiarygodne wyniki są: dźwięk wibrujący, szum wąsko- i szerokopasmowy. Zastosowanie pojedynczych tonów w pomiarach jest bardzo niewygodne, gdyż powodują one wzbudzanie się drgań własnych pomieszczeń, co z kolei powoduje nieciągły zanik ciśnienia akustycznego, a tym samym zafałszowanie interpretacji wyników. Innym rodzajem dźwięku używanego do pomiarów jest dźwięk impulsowy, który można uzyskać np. wystrzałem pistoletowym, wyładowaniem elektrycznym, lub impulsem szumu wytwarzanym przez pobudzenie do drgań własnych filtrów tercjowych lub oktawowych impulsem prostokątnym.

Przykładowy zestaw do pomiaru czasu pogłosu pomieszczenia składa się z części nadawczej, w skład której może wchodzić: generator szumu lub dźwięku wibrującego (1), filtr pasmowy (2), wzmacniacz mocy (3), głośnik lub też pistolet startowy (4). Część odbiorcza może składać się z :mikrofonu (5), wzmacniacza, analizatora poziomu (spektrometru) (6) oraz pisaka rejestrującego (hypsografa) (7). Schemat blokowy układu pomiarowego służącego do zapisu krzywej zaniku i wyznaczania na jej podstawie czasu pogłosu obrazuje poniższy rysunek:

Za pomocą przedstawionego powyżej układu pomiarowego wytwarza się w badanym pomieszczeniu rozproszone pole dźwiękowe. W stanie ustalonym pola wyłącza się źródło dźwięku i mierzy się prędkość zaniku energii dźwiękowej. Krzywą zaniku dźwięku rejestruje się za pomocą automatycznego zapisywacza poziomu o prędkości zapisu nie mniejszym niż 500 dB/s. Pomiar czasu pogłosu przeprowadza się dla kolejnych częstotliwości w ciągu tercjowym. Każdą krzywą zaniku dźwięku aproksymuje się do nachylonej linii prostej w zakresie co najmniej od 5 do 35 dB poniżej poziomu ustalonego. Czas pogłosu T oblicza się z zależności:

Jak już wspomniano wcześniej, źródłem dźwięku może być generator tonu wibrującego lub generator szumu białego, przekazujący energię dźwiękową za pomocą głośników szerokopasmowych o charakterystyce zbliżonej do kulistej. W praktyce dla średnich i dużych częstotliwości stosuje się zestawy głośników szerokopasmowych.

Obecnie stosuje się również urządzenia automatycznie rejestrujące krzywe zaniku i obliczające czas pogłosu

Poniżej przedstawiono przykładowe odpowiedzi impulsowe sal, otrzymane w wyniku pomiarów z wykorzystaniem dźwięku impulsowego (wystrzału pistoletowego), oraz zaprezentowano "brzmienie" tychże pomieszczeń. W tym celu dokonano splotu dźwięku nagranego w pomieszczeniu bezechowym z odpowiednią odpowiedzią impulsową pomieszczenia.

Audytorium nr 1 Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej.

Kościół pod wezwaniem Zmartwychwstańców w Gdańsku

Audytorium Wyższej Szkoły Zarządzania w Gdańsku