techniki mikrofonowania różnych źródeł dźwięku

Podstawowym powodem używania techniki wielomikrofonowej jest izolacja i kontrola poszczególnych źródeł dźwięku. Dobrym przykładem jest użycie osobnych mikrofonów do ujmowania odgłosów publiczności. Innym, jest wychwytywanie indywidualnych źródeł dźwięku w obrębie grupy. Ta technika, powszechna w nagrywaniu zezwala na kontrolowanie równowagi i użycie efektów specjalnych dla danego źródła, a także na eksperymentowanie w uzyskaniu potrzebnego brzmienia całości obrazu dźwiękowego. Ujmowanie dźwiękowe instrumentów takich jak fortepian, często wymaga użycia więcej niż jednego mikrofonu. Instrument może być duży i mieć wiele indywidualnych źródeł, każde o innej charakterystyce kierunkowej, które wymagają oddzielnego ujmowania mikrofonem.

W technice wielomikrofonowej mogą pojawić się nierówności charakterystyki, wynikające z łączenia wyjść dwóch, sąsiadujących ze sobą mikrofonów. Można temu zapobiec rozstawiając te mikrofony tak, żeby odległość między nimi była co najmniej trzy razy większa niż wynosi ich odległość od źródła dźwięku. Zasady tej często nie przestrzega się stosując mikrofony na scenie, co jest przyczyną niepoprawnego działania systemu nagłośnieniowego.

Gdy używa się mikrofonów kardioidalnych, można obniżyć nieco stosunek 3:1 poprzez ustawienie mikrofonów pod kątem, na zewnątrz od siebie, tak jak pokazano na powyższym rysunku po lewej stronie. Ilustracje "dobrych" i "złych" usytuowań wielomikrofonowych przedstawiono na rysunku znajdującym się poniżej. "Złe" usytuowanie mikrofonów może zniweczyć prawidłowe funkcjonowanie dobrego systemu dźwiękowego.

Kiedy dwa mikrofony muszą być użyte blisko siebie, wówczas aby uniknąć wielu interferencji należy umieścić ich wejścia jak najbliżej siebie.

Rysunek znajdujący się poniżej pokazuje hipotetyczny układ sceniczny dla małej grupy muzycznej, składającej się z bębna, gitary elektrycznej basowej, pianina, wokalistów i gitary akustycznej. Zgrupowanie instrumentów jest typowe, z perkusją w centrum z tyłu i głównym wokalistą, w centrum, z przodu. Ponieważ jest to system nagłaśniający, gdzie występują duże poziomy ciśnienia dźwięku, wszędzie używa się bliskiego rozmieszczenia mikrofonów. Gdziekolwiek było to możliwe, umieszczono mikrofony kardioidalne, tak, że ich "martwy" punkt w charakterystyce kierunkowości jest skierowany na najbliższy monitor na scenie, lub inne urządzenie nagłaśniające.

Głośniki systemu nagłaśniającego powinny być umieszczone z przodu i z boków grupy, biorąc pod uwagę unikanie kierowania ich na bliskie powierzchnie odbijające. Dla użycia przez wokalistów zalecane są mikrofony kardioidalne (z efektem zbliżeniowym). Mikrofon powinien być umieszczony na statywie lub trzymany w ręce, tak aby "martwy" punkt kardioidy był skierowany na monitor sceniczny, który normalnie będzie umieszczony z przodu przed wokalistą. Mikrofony wokalistów powinny być tego samego typu dla uniknięcia potrzeby wyrównywania poziomu i korekcji barwy w mikserze. Dla instalacji zewnętrznych powinna być użyta specjalna gąbka, jako ochrona przed wiatrem.

Przy ujmowaniu dźwięku gitary elektrycznej basowej należy umieścić mikrofon bardzo blisko przy głośniku w centralnym miejscu. Mikrofon fortepianowy jest zamocowany na statywie blisko płyty rezonującej. Drugi mikrofon, jeżeli to tylko możliwe, mógłby poprawić równowagę w brzmieniu. Sposoby ustawienia mikrofonów przy pianinie i fortepianie przedstawiono na poniższych rysunkach.

Z powodu niskiej amplitudy sygnału dźwiękowego z gitary akustycznej, ujmowanie dźwięku jest trudne. Bliskie umiejscowienie jest niezbędne, ale musi pozwolić na pewien ruch instrumentu. Przy bliskim umieszczeniu mikrofonu przy otworze rezonansowym należy się liczyć z tym, że dźwięk może nieco dudnić. Ze względu na ruchy instrumentu, preferowane są mikrofony bez efektu zbliżeniowego. Najłatwiej nagłośnić dźwięk gitary, gdy gitarzysta siedzi. Sposób jego omikrofonowania przedstawiono poniżej.

Instrumenty dęte często nagłaśnia się w podobny sposób do wokalistów. Poniżej zilustrowano przykłady omikrofonowania fletu, saksofonu, trąbki i puzonu.

Mikrofony o specjalnej konstrukcji mogą być również umocowane w odpowiednich miejscach bezpośrednio na instrumentach dętych i strunowych. Taką technikę umożliwia między innymi małych rozmiarów dookólny mikrofon pojemnościowy AKG C-567. W tego typu konstrukcjach bardzo trudne jest zaprojektowanie mikrofonu o charakterystyce innej niż dookólna.

Przy omikrofonowaniu perkusji możliwa jest znaczna różnorodność w ilości i umiejscowieniu mikrofonów. W układzie pokazanym na kolejnym rysunku, użyto czterech mikrofonów: jeden dla bębna, jeden dla hi-hat'u, jeden dla werbla i jeden dla kotłów i talerzy. Mikrofon dla dużego bębna jest wszechkierunkowy, dynamiczny i został umieszczony na poduszce wewnątrz otwartej części bębna.

Mikrofon werbla jest zamocowany ponad nim, naprzeciw pola uderzenia. Przód mikrofonu wystaje ponad brzeg werbla. Bardziej zaawansowaną techniką jest umieszczenie dodatkowego mikrofonu pod werblem, od strony sprężyn i odpowiednie zmiksowanie ich poziomów. Mikrofon hi-hat'u jest mocowany naprzeciw powierzchni uderzenia, nad i obok brzegu górnego talerza. Mikrofon używany przy talerzach i kotłach jest mocowany poniżej talerzy, skierowany w stronę tom-tom, ujmując kątem 90 stopni dźwięk talerzy. Ponieważ hi-hat, talerze i werbel wytwarzają dźwięki o wysokich częstotliwościach, poleca się do ich ujmowania kardioidalne mikrofony pojemnościowe.

Nie wszyscy stwierdzą, że wybrane umiejscowienia mikrofonów w przedstawionych przykładach mają zastosowanie dla ich własnych potrzeb. Dlatego też poleca się eksperymentowanie różnymi technikami. Próbowanie różnych mikrofonów, zmienianie ich umiejscowienia oraz krytyczna ocena efektu dźwiękowego jest sednem techniki mikrofonowej, a rozwinięcie krytycznego "ucha" jest niezbędnym elementem. Wiedza, doświadczenie, eksperymenty i "krytyczne ucho" prowadzą do efektu, którym jest dobra technika mikrofonowa.